Mẹ đang loay hoay không biết cách chữa táo bón ở trẻ em như thế nào hiệu quả? Chia sẻ của mẹ Mắm sau đây sẽ giúp mẹ nhận diện dấu hiệu táo bón ở trẻ nhanh chóng và áp dụng cách chữa phù hợp.
Mẹ Mắm chia sẻ “Bé Mắm nhà mình lúc lên 3 tuổi có những biểu hiện táo bón như phân rắn, khó đi đại tiện. Bé hay khó chịu, cáu gắt khiến mình rất sốt ruột. Sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ và các bà, các mẹ, mình đã tìm ra cách chữa táo bón cho bé hiệu quả. Mẹ hãy tham khảo nhé”.
Kinh nghiệm chữa táo bón ở bé nhanh khỏi
1. Táo bón là gì?
Trước tiên, để biết bé có bị táo bón hay bị bệnh nào khác thì mẹ cần hiểu rõ táo bón ở trẻ là như thế nào.
Táo bón là tình trạng đi đại tiện khó khăn do phân khô cứng, khoảng cách giữa 2 lần đi đại tiện cách xa nhau so với bình thường.
Một số hiểu hiện táo bón thường gặp:
- Số lần đại tiện ít, thường ít hơn 3 lần/tuần.
- Mỗi lần muốn đại tiện thường rất khó.
- Phân thường khô và cứng.
- Thường bị đầy bụng hoặc bụng trướng.
- Một số người có thể bị đau bụng.
- Có thể xuất hiện máu trong phân hoặc bị chảy máu khi đi đại tiện.
- Sau khi đi đại tiện xong vẫn còn cảm giác muốn đi đại tiện.
2. Tìm hiểu nguyên nhân trẻ bị táo bón
Kinh nghiệm chữa táo bón ở bé nhanh khỏi
Táo bón thường gặp ở người già, người bị béo phì, người ít vận động nhưng nhiều nhất là ở trẻ nhỏ. Một số nguyên nhân thường gây táo bón ở trẻ:
2.1. Táo bón bệnh lý
Một số bệnh lý như bệnh liên quan đến trực tràng, liên quan tới hệ thần kinh, bệnh Hirschsprung. Bệnh suy giáp, xơ nang, suy dinh dưỡng, thiếu máu, âm hư, thận yếu… Các bệnh này sẽ khiến trương lực ruột bị giảm dẫn đến dễ táo bón ở trẻ nhỏ.
2.2. Táo bón chức năng
Thói quen ăn uống ít rau xanh, hoa quả, ít uống nước nhưng nhiều chất đạm sẽ dẫn đến tình trạng thiếu nước và chất xơ khiến cho phân bị cứng, khó để đẩy ra ngoài gây nên tình trạng táo bón.
2.3. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc có thể gây nên tác dụng phụ là tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ bao gồm thuốc giảm đau, thuốc hạ sốt, thuốc giảm ho, thuốc điều trị tiêu chảy, thuốc kháng sinh…
2.4. Thói quen đi ngoài sai cách
Một số trẻ do mải chơi mà nhịn đi ngoài làm cho phân to và cứng hơn làm cho bị đau sau khi đi đại tiện. Điều này lại khiến trẻ sợ đi ngoài mà lại hay nín nhịn đi ngoài hơn khiến cho táo bón không những không thuyên giảm mà còn trở nên trầm trọng hơn.
2.5. Lười vận động
Thói quen lười vận động, thường ngồi hay nằm xem tivi, xem điện thoại, chơi game… sẽ khiến cho nhu động ruột bị “ì”, trì trệ, tình trạng kéo dài sẽ khiến cho trẻ bị táo bón.
3. Cách chữa táo bón ở trẻ em
Các mẹ lưu ý, tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên tình trạng táo bón của con là gì mà mẹ lựa chọn biện pháp khắc phục phù hợp như lựa chọn phương pháp dân gian chữa táo bón hoặc thay đổi chế độ ăn uống, tránh những loại thực phẩm dễ gây táo bón…
3.1. Trẻ bị táo bón nên ăn gì?
Sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn cải thiện nhanh chứng táo bón
Chế độ dinh dưỡng là điều đầu tiên cần quan tâm khi trẻ có dấu hiệu bị táo bón, bởi các loại thức ăn đưa vào sẽ quyết định tình trạng phân rắn hay mềm
3.1.1. Uống đủ nước
Nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với hệ tiêu hóa. Việc bổ sung nước sẽ giúp làm mềm phân, nhờ đó bé sẽ dễ đi ngoài hơn mà không còn cảm thấy đau rát, sợ hãi mỗi lần đi vệ sinh. Đồng thời nước cũng giúp cho việc đẩy phân ra ngoài dễ dàng và “trơn tuột” hơn. Lượng nước nên cung cấp cho trẻ như sau:
- Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi (tuổi ăn dặm): Nên uống 600ml nước mỗi ngày.
- Trẻ từ 1 – 3 tuổi nên uống 900ml/ngày.
- Trẻ 3 – 5 tuổi nên uống 1200ml/ngày.
- Trẻ lớn hơn 10 tuổi thì uống bằng người lớn, khoảng từ 1500 – 2000ml/ngày.
3.1.2. Chất xơ
Đây là thành phần cực kỳ quan trọng, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cải thiện và phòng ngừa tình trạng táo bón hiệu quả nhất. Chất xơ có nhiều trong các loại rau xanh, hoa quả chín như cam, quýt, bưởi, chuối, bơ, đu đủ chín, súp lơ, mồng tơi, rau dền…, các loại ngũ cốc nguyên cám… Ngoài ra các loại hoa quả, rau xanh còn là nguồn bổ sung vitamin, khoáng chất dồi dào, giúp trẻ sinh trưởng và phát triển toàn diện.
3.1.3. Magie
ion magie cùng với kẽm sẽ giúp cải thiện nhu động ruột, tăng cường khả năng nhu động, tổng đẩy phân của đại tràng đi ra bên ngoài. Rau chân vịt, các loại hạt, cá, quả bơ… là những thực phẩm giàu Magie.
3.1.4. Kẽm
Thiếu kẽm là nguyên nhân khiến vị giác giảm khiến trẻ biếng ăn, tiêu hóa kém. Vì vậy cần bổ sung kẽm đầy đủ để phòng tránh và điều trị chứng biếng ăn ở trẻ, đặc biệt kẽm sẽ giúp làm tăng khả năng nhiễm trùng và nguy cơ tiêu chảy. Mẹ nên bổ sung cho bé thêm các món từ tôm cua, thịt gà, đậu, mầm lúa mì, sữa chua…
3.1.5. Thực phẩm lên men
Các loại thực phẩm lên men như sữa chua, sữa chua uống… sẽ giúp bổ sung lợi khuẩn, nhờ đó mà thức ăn được tiêu hóa dễ dàng, bé sẽ không còn gặp phải tình trạng táo bón.
3.2. Thực phẩm cho trẻ bị táo bón
Rau xanh chứa nhiều chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa
Các loại thực phẩm nên bổ sung vào bữa ăn hàng ngày để chữa bệnh táo bón ở trẻ:
- Hoa quả: Bưởi mọng nước, chuối chín, lê, xoài chín, bơ, thanh long, mơ, dưa hấu, nho, cam, mâm xôi, đu đủ,…
- Nước ép: Nước ép mận khô, nước ép khoai tây, nước mía, nước ép cam, nước ép cần tây… có chứa nhiều chất xơ không hòa tan cũng như sorbitol, chất điều trị nhuận tràng tự nhiên, rất hiệu quả trong việc điều trị táo bón.
- Củ quả: Các loại củ như khoai tây, khoai lang và một số loại rau quả chứa nhiều chất xơ và vitamin như cà chua, bí đỏ, ngô, măng tây… rất tốt cho hệ tiêu hóa.
- Rau xanh: súp lơ, rau dền đỏ, rau bắp cải, rau cải thảo,…
- Các loại ngũ cốc, yến mạch… cung cấp nhiều chất xơ giúp hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh hơn.
- Bột sắn dây:
- Bột sắn dây so với các loại hạt hay ngũ cốc khác thì có thể được xử lý trong dạ dày một cách nhanh hơn hẳn.
- Là trợ thủ đắc lực cho hệ tiêu hóa để ngăn ngừa tình trạng viêm loét dạ dày, hội chứng kích thích ruột.
- Giúp ăn ngon miệng, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn.
3.3. Thực phẩm cần tránh
Một số loại thực phẩm mẹ cần tránh hoặc hạn chế cho con ăn khi bị táo bón:
3.3.1. Sữa và các chế phẩm từ sữa
Sữa và các chế phẩm từ sữa nếu tiêu thụ một lượng lớn sẽ gây táo bón bởi đường lactose trong sữa có thể làm tăng khí và gây đầy hơi. Do đó mẹ nên hạn chế cho trẻ uống sữa hay ăn các thực phẩm được chế biến từ sữa để tình trạng táo bón nhanh khỏi hơn.
Việc kiểm tra sữa uống của trẻ cũng là một trong những phương pháp hiệu quả để trị táo bón ở trẻ 2 tuổi trở lên.
3.3.2. Thịt đỏ
Trong thịt đỏ chứa nhiều chất béo. Vì vậy khi ăn nhiều thịt hệ tiêu hóa sẽ cần nhiều thời gian để xử lý thức ăn. Bên cạnh đó thịt đỏ còn chứa sắt, protein là những chất gây khó tiêu. Do đó hạn chế hoặc tránh ăn thịt đỏ sẽ cải thiện tình trạng táo bón.
3.3.3. Rau già
Rau rất tốt cho hệ tiêu hóa do chứa nhiều chất xơ. Tuy nhiên rau bị già thì lượng chất xơ sẽ không còn nhiều mà ngược lại nếu ăn nhiều rau bị già sẽ gây khó tiêu. Tình trạng táo bón không những không được cải thiện mà còn trầm trọng hơn.
3.3.4. Đồ ngọt
Các loại thức ăn hoặc nước uống chứa nhiều đường sẽ khiến cho tình trạng táo bón trở nên trầm trọng hơn do lượng đường có trong đồ ngọt sẽ khiến cho trẻ cảm giác bị đầy bụng, đầy hơi, dẫn tới chứng khó tiêu, chướng bụng.
3.3.5. Hoa quả có vị chát
Các loại hoa quả có vị chát sẽ khiến phân càng bị kết dính mà trở nên rắn hơn.
3.3.6. Thực phẩm chứa nhiều tinh bột
Các loại đồ ăn chứa nhiều tinh bột sẽ sản sinh ra nhiều khí thải. Khi bị táo bón lượng khí bị dồn ứ trong dạ dày sẽ nhanh chóng khiến trẻ rơi vào tình trạng đầy hơi, chướng bụng, táo bón nặng hơn.
3.4. Một số phương pháp dân gian
Cách chữa táo bón ở trẻ em bằng nước mận
Ngoài cách chữa táo bón ở trẻ em như trên thì việc áp dụng một số phương pháp dân gian như: Sử dụng rau má, rau diếp cá, hay mật ong, nước bồ kết, mận khô,… cũng mang lại hiệu quả điều trị táo bón tốt.
3.4.1. Rau má
- Công dụng: Giảm nóng trong, kháng khuẩn, tăng cường sức bền tĩnh mạch và đặc biệt là trị táo bón rất hữu hiệu.
- Cách làm: Sử dụng 30g lá rau má, rửa sạch, để ráo nước rồi giã hoặc ép hoặc xay sinh tố (chỉ lọc lấy nước) để cho bé uống. Mẹ có thể cho thêm 1 chút đường hoặc muối để dễ uống hơn. Thực hiện kiên trì trong khoảng 1 tuần thì tình trạng táo bón của con sẽ được cải thiện đáng kể.
3.4.2. Mật ong
- Công dụng: bôi trơn và kích nhu động đại tràng, nhờ vậy mà bé sẽ dễ đi đại tiện hơn.
- Cách làm: Pha mật ong với nước theo tỉ lệ 1 mật ong, 3 nước để thụt hậu môn cho bé. Với cách làm này mẹ không nên thực hiện nhiều lần vì sẽ làm mất khả năng rặn tự nhiên của con.
3.4.3. Mận khô
- Công dụng: Nhờ thành phần chứa nhiều sorbitol nên mận khô giúp thẩm thấu và hút nước về phân. Nhờ đó giúp làm mềm phân, dễ đi đại tiện hơn.
- Cách làm:
- Dùng 5 – 6 quả mận khô, 1/3 thìa cafe mật ong, 1/2 bột lá thì là.
- Cho vào 1 cốc nước ấm, đợi đến khi mật mận ngấm vào nước.
- Khuấy đều hỗn hợp rồi chắt lấy nước cho con uống.
3.4.4. Cọng mồng tơi
- Công dụng: Ngoài việc sử dụng mồng tơi để chế biến món ăn. Sử dụng cọng mồng tơi để ngoáy vào hậu môn khi trẻ bị táo bón cũng sẽ giúp cho con dễ dàng đi vệ sinh hơn.
- Cách làm: Sử dụng 1 ngọn mồng tơi, rửa sạch bằng nước đun sôi để nguội. Sau đó tách phần vỏ bên ngoài, lấy phần bên trong ngoáy vào hậu môn của con sẽ kích thích cảm giác muốn đi đại tiện.
3.4.5. Rau diếp cá
- Công dụng: Diếp cá có tác dụng làm mát, nhuận phân, kháng khuẩn. Ngoài ra rau diếp cá cũng có tác dụng bền thành mạch, giảm chảy máu khi trẻ bị táo bón. Do đó diếp cá thường được sử dụng trong điều trị táo bón ở trẻ.
- Cách làm: Sử dụng 1 nắm lá rau diếp cá tươi, rửa sạch rồi ép lấy nước. Nên cho trẻ uống 2 lần/ngày tình trạng táo bón sẽ sớm chấm dứt.
3.4.6. Nước bồ kết
- Công dụng: Bồ kết lành tính và có tính sát khuẩn, do đó được sử dụng để trị táo bón cho trẻ nhỏ.
- Cách làm:
- Dùng 3 quả bồ kết nướng lên, sau đó cho khoảng 500ml vào đun sôi, để nguội.
- Lấy 1 cái xi lanh để bơm vào hậu môn.
- Thực hiện liên tục trong khoảng 10 ngày bé sẽ đi vệ sinh dễ dàng hơn.
- Lưu ý, chỉ lấy nước bồ kết đã được lắng cặn.
3.5. Các sản phẩm thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe dùng cho trẻ bị táo bón
Forikid TW3 – Hỗ trợ tăng cường tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng, giảm nguy cơ táo bón
Trẻ bị táo bón và cách chữa trị như trên không có hiệu quả thì mẹ có thể sử dụng thuốc để trị táo bón. Bé bị táo bón nên uống thuốc gì thì hiệu quả. Mẹ hãy tham khảo những loại thuốc thường thông dụng dưới đây.
Các mẹ lưu ý tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ chuyên môn trước khi cho bé dùng thuốc. Tránh trường hợp gây nên những ảnh hưởng xấu và tác dụng phụ cho trẻ.
3.5.1. Duphalac
Duphalac là dạng thuốc trị táo bón theo đường uống. Thành phần là đường lactulose có tác dụng làm cho phân mềm ra, ruột trương lên để đẩy phân ra ngoài dễ dàng.
3.5.2. Citrucel
Thuốc chứa chất xơ không độc hại, không gây kích ứng. Citrucel có tác dụng làm mềm phân, tăng thể tích phân, nhu động ruột co bóp mạnh hơn, nhờ vậy dễ dàng đẩy phân ra ngoài hơn.
3.5.3. Norgalax
Norgalax là thuốc nhuận tràng kích thích sự co bóp của nhu động ruột để tống phân ra ngoài dễ dàng hơn.
3.5.4. Bisacodyl
Bisacodyl là thuốc uống có khả năng co bóp nhu động ruột.
3.5.5. Forlax
Forlax là thuốc nhuận tràng, thuốc xổ, giúp hấp thu nước vào trong đường ruột. Nhờ đó làm mềm phân, dễ đi đại tiện hơn mà không còn bị đau rát nữa.
3.5.6. Sorbitol
Thuốc có 2 dạng là dạng uống và dạng đặt trực tràng. Tác dụng của Sorbitol là nhuận tràng, thẩm thấu. Vì vậy được sử dụng trong các trường hợp bệnh nhân bị rối loạn tiêu hóa, táo bón, khó tiêu.
3.5.7. Rectiofar
Rectiofar à thuốc để bơm vào hậu môn, trực tràng nhờ khả năng hút dịch vào đại tràng, vì vậy làm trơn và mềm phân.
3.5.8. Sản phẩm có nguồn gốc từ các thảo dược thiên nhiên
Ví dụ như Sinh địa, Hoài sơn, Thạch hộc, Táo chua, Tỳ giải, Khiếm thực, Cam thảo, Đảng sâm. Sự kết hợp của các thảo dược có tác dụng hỗ trợ giảm nguy cơ táo bón. Đặc biệt sản phẩm được bào chế dưới dạng cao lỏng. Chúng giúp lưu giữ tối đa thành phần dược liệu, phát huy tác dụng tối đa khi sử dụng, vị ngọt dịu dễ uống. Các mẹ có thể tham khảo sản phẩm Forikid TW3. Sản phẩm giúp hỗ trợ tăng cường tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng. Ngoài ra, còn hỗ trợ giảm nguy cơ táo bón, tăng cường sức khỏe.
3.6. Điều chỉnh hành vi và tâm lý của trẻ
Tạo thói quen đi đại tiện cho bé là cách chữa táo bón ở trẻ em mẹ nên áp dụng
Trong quá trình chữa táo bón cho bé các mẹ cần hết sức lưu tâm việc điều chỉnh hành vi và tâm lý của trẻ.
Mẹ nên tập cho bé đi đại tiện mỗi ngày và tốt nhất là đại tiện vào buổi sáng để hình thành thói quen cho hệ tiêu hóa. Điều này không những giúp ngăn ngừa táo bón mà còn giúp cơ thể thải các loại độc tố ra ngoài.
Bên cạnh việc điều chỉnh hành vi là điều chỉnh tâm lý của trẻ. Một số trẻ thường có thói quen nhịn đi đại tiện. Lý do vì sợ mùi, sợ bẩn, và sợ đau (khi bị táo bón)… khiến cho tình trạng táo bón ngày càng nghiêm trọng hơn. Do đó mẹ cần chú ý quan sát để nhận biết khi con muốn đi đại tiện. Khuyến khích con nên đi đại tiện cũng như củng cố tâm lý cho con. Đi đại tiện đều đặn sẽ giúp con hết đau (do táo bón) và tốt cho sức khỏe.
3.7. Cho trẻ đi khám bác sĩ
3.7.1. Trường hợp trẻ cần đi khám bác sĩ ngay
Táo bón kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó khi trẻ bị táo bón cần được đưa đi khám ngay nếu gặp phải các trường hợp sau:
- Trẻ bị táo bón kéo dài nhiều ngày và bị tái phát thường xuyên.
- Trẻ vẫn bị táo bón dù đã thay đổi chế độ ăn, bổ sung nhiều chất xơ, nước…
- Trẻ bị táo bón kèm theo các triệu chứng như sốt, nôn, bé bị táo bón đi ngoài ra máu, rò rỉ hậu môn, bị trĩ, biếng ăn, giảm cân, thần kinh chậm phát triển.
- Trẻ bị biếng ăn, giảm cân, suy dinh dưỡng hoặc có dấu hiệu nghi ngờ táo bón bệnh lý.
3.7.2. Địa chỉ khám táo bón uy tín
Trả lời cho câu hỏi được nhiều cha mẹ quan tâm,khám táo bón cho trẻ ở đâu tốt. Forikid đưa ra những gợi ý cho địa chỉ khám táo bón uy tín các mẹ nên đưa bé đi khám như sau:
- Tại Hà Nội:
- Khoa tiêu hóa bệnh viện Bạch Mai
- Bệnh viện Nhi Đồng Trung Ương
- Khoa Nhi bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec
- Khoa Nhi và Nhi sơ sinh bệnh viện Việt Pháp
- Bệnh viện đa khoa Tâm Anh
- Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn
- Phòng khám VietLife MRI Trần Bình Trọng
- Phòng khám Nhi Cao
- Phòng khám ABCD
- Phòng khám bác sĩ Hồ Thị Hiền bệnh viện Nhi
- Tại thành phố Hồ Chí Minh:
- Phòng khám Nhi – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM
- Phòng khám của bác sĩ Hoàng Lê Phúc
- Phòng khám của bác sĩ Phạm Thị Ngọc Tuyết
4. Những sai lầm khiến trẻ bị táo bón lâu ngày
Vì quá lo lắng mà nhiều bậc phụ huynh đã mắc phải các sai lầm khi điều trị táo bón cho con như:
- Ép con ăn nhiều chất xơ: Thay đổi thực đơn ăn uống quá nhanh nhiều khi lại phản tác dụng khiến triệu chứng nặng hơn.
- Sử dụng thuốc xổ: Khi thể chất trẻ chưa hoàn thiện, dễ gây tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa.
- Kéo phân trực tiếp bằng tay: Sẽ gây tổn hại không nhỏ tới sức khỏe của bé.
- Lạm dụng xà phòng: khiến trẻ bị phụ thuộc.
- Lạm dụng thuốc thụt hậu môn cho trẻ bị táo bón: Lạm dụng thuốc thụt hậu môn sẽ khiến trẻ mất dần khả năng đại tiện mà bị phụ thuộc vào thuốc. Ngoài ra việc thụt hậu môn còn có thể gây rách miệng hậu môn, chảy máu nếu trẻ có phân rắn, khuôn phân to.
- Lạm dụng men tiêu hóa, men vi sinh: Men tiêu hóa chỉ nên dùng trong thời gian ngắn vài ngày. Với các trường hợp trẻ bị đầy chướng bụng, không tiêu thức ăn do nguyên nhân từ dạ dày, ruột non. Không nên dùng với trường hợp trẻ bị táo bón xảy ra tại đại tràng.
- Chỉ chú trọng bổ sung chất xơ cho trẻ: Bổ sung chất xơ là cần thiết đối với trẻ bị táo bón. Tuy nhiên chỉ bổ sung chất xơ mà không thêm các chất dinh dưỡng khác thì tình trạng táo bón không được cải thiện.
Xem thêm bác sĩ tư vấn: Bé bị táo bón sau tiêu chảy phải làm sao?
5. Lời kết
Như vậy, cách chữa táo bón ở trẻ em còn tùy thuộc vào nguyên nhân bệnh. Bố mẹ nên theo dõi con sát sao để kịp thời phát hiện những biểu hiện bất thường, nhanh chóng áp dụng cách chữa bệnh táo bón ở trẻ phù hợp và đưa con đi khám bác sĩ, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
“Với 9 năm kinh nghiệm là chuyên gia tư vấn hàng đầu về Y dược của Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương 3, tôi không ngừng trau dồi kiến thức chuyên môn và đem lại những thông tin hữu ích cho người bệnh.”
Bạn phải đăng nhập để gửi phản hồi.